روزنامه اصلاح

همان قسم که یاد آور شدیم روزنامه اصلاح پس از نشر چند شماره از سال سوم در سال ۱۳۲۹ قمری بعللی که بر ما مجهول است دیگر در بمبئی منتشر نگردیده و اداره روزنامه بطهران منتقل شده است. متاسفانه نگارنده تا کنون نمونه از شماره های اولیه اصلاح منتشره در طهران را بدست نیاورده ولی در سایر نمونه های موجود در داخل اسم روزنامه ( اصلاح ) تاریخ (۲۰) ذیحجه ۱۳۲۹ ) درج شده که میرساند روزنامه از این تاریخ در طهران منتشر گردیده است .

آنچه از روزنامه اصلاح در دست میباشد مربوط باول سال ۱۳۰۳ شمسی است توضیح آنکه صفحه سوم و چهارم شماره اول سال دوم روز نامه حیات که در تاریخ یکشنبه ۴ ذیقعده مطابق ۱۹ جوازی ۱۳۰۳ شمسی منتشر شده ؛ بنام روزنامه (اصلاح) چاپ گردیده و البته انتشار این وضع روزنامه یعنی دو صفحه بیک نام و دو صفحه دیگر بنام دیگر خیلی تازگی دارد. خلاصه آنچه مربوط بروزنامه اصلاح میباشد خصوصیات آن بدین قرار است: صاحب امتیاز و مدیر مسئول (میرزا محمد رضای بوشهری) محل اداره طهران چراغ برق . محل اداره باروزنامه حیات یکجا بوده ولی مدیر مسئول حیات فلسفی است . طرز انتشار اصلاح در هفته سه شماره بوده و سرمقاله شماره مورخ یکشنبه که شماره هفتم اصلاح میباشد تحت عنوان ( نظری در کتب تعلیمیه ) و باین جمله شروع میگردد : مکرر نوشته ایم هر گونه ترقیات ملی۰۰۰ اصلاح یقطع بزرک و با چاپ سربی در مطبعه برادران باقر زاده چاپ ،شد و شماره ۴ حیات باشماره ۱۰ اصلاح یکجا منتشر گردیده است . مندرجات اصلاح عبارت از سرمقاله و اخبار و خلاصه ای از جراید مرکز و حوادث جهان است . نا گفته نماند که شماره اول سال دوم حیات که صفحه سوم و چهارم آن بنام ( اصلاح ) چاپ گردیده ؛ پس از پانزده ماه تعطیل با بدایره انتشار گذاشته و سرمقاله این شماره بعنوان ( پس از پانزده ماه تعطیل ) است.

متاسفانه مجموعه از این روزنامهها حفظ و نگاهداری نشده تا از شماره های قبل آن معلوم شود روزنامه اصلاح برای چه باین صورت در آمده و قبل از آن چگو نه منتشر میشده است و اگر درباره نسخ خط کتب میتوان احتمال داد و امیدوار بو د که روزی نسخه از آنها در گوشه کتابخانه یافت شود ولی در باره جراید و مجلات این احتمال ضعیف است.