روزنامه افلاک

امتیاز روزنامه افلاک بنام ( سید نجم الدین طباطبائی ) در تاریخ اول نور ۱۳۰۲ شمسی از تصویب وزارت فرهنگ گذشته ولی بقرار اعلانیکه آن وزارت خانه در شماره ۷۲ سال پنجم روزنامه میهن مورخ ۲۲ قوس ۱۳۰۲ شمسی چاپ و منتشر کرده چون روزنامه افلاک و چند روزنامه دیگر شش ماه از تاریخ صد و امتیازشان گذشته و صاحبان امتیاز موفق به نشر روزنامه نگردیده اذا باید تجدید امتیاز نمایند. از اینرو مجددا آقای سید نجم الدین طباطبائی در خواست امتیاز کرده و در تاریخ ۸ آذر ۱۳۰۴ شمسی امتیاز روزنامه افلاک ( با کاریکاتور ) از تصویب شورایعالی فرهنگ گذشته است .

با این وصف تا کنون نگارنده بنمونههای روزنامه افلاک بمدیرى سید نجم الدین طباطبائی دسترسی پیدا نکرده و اطلاع هم ندارم که اصولا منتشر شده است یا خیر.

در همین اوقات یعنی در سالیکه مجددا آقای سید نجم الدین امتیاز افلا ک را گرفته، روزنامه ای بهمین نام ؛ بمدیری میرزا ابراهیم خان ناهید ، مدیر روز نامه ناهید و ستاره صبح، در تهران منتشر شده است؛ تفصیل این اجمال آنکه روز نامه ناهید بعلت جنبه انتقادی که در مندر جاتش بوده و بخصوص اوضاعیکه از ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۶ شمسی در ایران حکمفرما بود؛ پیوسته دو چار توقیف دسته های مخالف می گشت و از اینرو در مدت پنج سال که از آغاز انتشار آن گذشته چند بار توقیف گردیده و بناچار با تغییر اسم روزنامه ناهید را با سامی دیگری منتشر میکرده است. من جمله چنانکه بعدا در حرفهای سین ونون کتاب ( روزنامه های ستاره صبح و ناهید ) یاد آور خواهیم شد ؛ پس از انتشار هشت شماره باسم ستاره صبح باز این روز نامه توقیف گردیده و آقای میرزا ابراهیم خان ناچار شده است و و ز نامه را باسم ( افلاک ) منتشر سازد و هشتمین شماره ستاره صبح و یا در حقیقت ناهید را بنام افلاک بیرون بدهد. و چون هشتمین شماره ستاره صبح که شماره اول افلاک میباشد در تاریخ سه شنبه ۶ محرم الحرام ۱۳۴۴ قمرى مطابق ۶ مرداد ۱۳۰۴ شمسی انتشار یافته میتوان بطور خلاصه گفت شماره اول روزنامه افلاک بمدیری میرز ابراهیم خان ناهید در ۶ مرداد ۱۳۰۴ شمسی در طهران منتشر شده است.

روزنامه افلاک بیش از شش شماره یعنی از شماره ۸ تا ۱۴ منتشر نگردیده و شماره ۱۴ یعنی آخرین شماره افلاک مورخ بتاریخ شنبه ۹ صفر ۱۳۴۴ قرى مطابق ۸ شهریور ۱۳۰۴ شمسی است . از شماره ۱۵ که در حقیقت شماره ۱۵ سال چهارم ناهیدود همین شماره سال اول ستاره صبح است باز روزنامه اسم دیگری پیدا کرده و بنام ( خلق ) منتشر شده است. و از همین جهت در جلوی شماره ۱۴ افلاک سال انتشار روزنامه بدین قسم « سال اول ( چهارم ) » قید گردیده و اگر خواننده اطلاع از چگونگی انتشار روزنامه نداشته باشد دو چار حیرت میگردد که چطور روزنامه در حال که سال اول انتشار را طی میکند سال ( چهارم نیز هست ) . ولی با توضیحی که در بالا ذکر شد این اشکال بکلی مرتفع میگردد راجع بعلت عدم انتشار روز نامه افلاک اقای ناهید در شماره اول ( خلق ) که بجای آن نشر شده تحت عنوان ( مانع قانونی ) چنین نوشته است « بموجب مرقومه وزارت جلیله معارف و اوقاف روزنامه افلاک بواسطه عدم جواز تصویر طبع نشد و روزنامه خلق بجای افلاک منتشر می شود

دیده میخواهم که باشد شه شناس

تا شناسد شاه را در هر لباس

چون روزنامه افلاک بعوض ناهید منتشر میشد، لذا از حیث سبک مندرجات و نوع مطالب بعینه همان روزنامه ناهید است و حتی مثل ناهید موسس وصاحب و سر دبیر میرزا ابراهیم خان ناهید معرفی شده و محل اداره طهران . ناهید ، معین گردیده است .

برای اطلاع از شرح احوال میرزا ابراهیم خان ناهید بحرف نون کتاب کلمه ( ناهید ) رجوع شود .